Đền Linh Quang (Đền thờ Phật Bà tám tay)

           Đây là đền thờ thuộc làng Mỹ Xuyên (Phong Hòa), có thờ một tượng Chăm Pa bằng đá sa thạch, cao 1,2m. Tượng có 8 tay đối xứng, mỗi tay cầm một vật như: chuổi hạt, vòng, búp sen, bầu rượu... Di tích này đã được Đặng Huy Trứ mô tả khá kỹ trong bài ký Cung tiến Mỹ Xuyên xã Linh Quang từ Tân Dậu ở sách Đặng Hoàng Trung văn sao quyển IV tờ 7-8, nguyên văn bằng chữ Hán như sau:
                  “Hương nhân tiền ư địa trung đắc nhất trạch tượng tự Quan Thế Âm Bồ tát, sổ bách nhân bất năng cử nhân vu kỳ địa kiến từ tự chi, nẫm trứ linh ứng, mông tặng Dương Phu nhân. Thị niên dư xuất thú Nam Định chi Xuân Trường.
          Tổ hương Hiền Sĩ, tịch hương Bác Vọng Đông giáp, ngụ hương Thanh Lương, nội hương Lựu Bảo Phật tự thần từ, phàm nhập Hải Vân Sơn Cao các từ, Hoành Sơn cước nam Cao các từ, Quảng Nam Minh Hương Định ấp, Ngũ Hành Tiên Hương từ, Đặng quý từ đường dữ thử từ giai hữu cung tiến mộc đối liên chu tất kim tương. Kim nhật cứu bất năng tường ký, độc thử liên Bùi Quang Thuần ký tụng cố lục chi, dư sĩ hậu lục:
                    Ngọc cốt bất trường mai, chí tuý chí tinh kim tự cổ
                    Kim thân thường phát hiện, đại hùng đại lực Phật nhi Tiên”.
          Dịch: Cung tiến vào đền Linh Quang xã Mỹ Xuyên
                    Năm Tân Dậu (1861)
           Trước đây, người trong xã tìm thấy ở dưới đất một pho tượng giống như tượng Phật Quan Thế Âm Bồ tát, mấy trăm người không đưa lên nổi, nên lập đền ngay nơi đó để thờ, bao lâu nay nổi tiếng linh thiêng, được phong tặng Dương Phu nhân. Năm đó tôi ra làm Tri phủ Thiên Trường, tỉnh Nam Định.
            Ở các nơi: tổ hương là Hiền Sĩ, tịch hương là Giáp Đông xã Bác Vọng, ngụ hương là Thanh Lương, nội hương (quê vợ) là Lựu Bảo và mỗi khi đến các đền chùa thờ thần, Phật như đền Cao các núi Hải Vân, đền Cao các phía Nam chân núi Hoành Sơn, ấp Hương Định xã Minh Hương (Quảng Nam), đền thờ Tiên Nương núi Ngũ Hành, cũng như từ đường chi Quý họ Đặng đều có cung tiến câu đối bằng gỗ sơn son thếp vàng, đến nay đã lâu ngày không nhớ rõ. Chỉ có câu này do Bùi Quang Thuần còn nhớ được, đọc lại nên chép vào đây. Các câu khác đợi sẽ chép sau:
                        Cốt ngọc chẳng vùi lâu, chí tuý chí tinh kim tự cổ
                        Mình vàng nay phát hiện, đại hùng đại lực Phật mà Tiên.
             Nguyên ngày trước, người ta tìm thấy pho tượng này tại khu vực miếu Cồn Két ở làng Mỹ Xuyên. Vì tượng trông giống như Phật Bà Quan Âm, nên dân làng tổ chức đưa tượng đến thờ tại chùa. Trên đường gánh pho tượng đến chùa thì giữa chừng bị đứt dây. Dân làng tin rằng “Bà” muốn tọa ở đó nên lập đền thờ. Trước đây đền thờ này khá lớn, nhưng sau do thiên tai và chiến tranh nên bị hư hỏng. Do không đủ sức để xây dựng đền như ngày xưa nên dân làng chỉ xây dựng miếu thờ bằng bê tông. Nhân dân ở đây cho biết đền thờ Bà Tám tay rất linh thiêng. Hiện nay, làng vẫn cử người hương khói thường xuyên trong các ngày sóc vọng (ngày rằm và mồng một âm lịch) và tổ chức lễ tế vào ngày rằm tháng bảy hàng năm.
             Câu đối bằng gỗ do Đặng Huy Trứ cung tiến ở đền trước đây còn một vế: “Ngọc cốt bất trường mai, chí tuý chí tinh kim tự cổ” với dòng lạc khoản đề: “Đinh Mùi khoa Giải nguyên lĩnh Hàn Lâm viện thừa chỉ sung nội các Thượng bảo sở hành tẩu Đặng Huy Trứ bái”, nhưng cơn lũ lịch sử năm 1999 đã cuốn trôi vế đối này. Hiện nay nhân dân ở đây đã phục chế nguyên vẹn hai vế của câu đối để thờ.
              Trong di cảo của Đặng Huy Trứ (tập Văn sao Q IV, tờ 4) vẫn còn chép một câu đối khác ở đền này với nội dung như sau:
                      “Sắc phong trung đẳng thần linh ứng trực siêu trung dĩ thượng,
                        Nhân truyền cổ tích Phật từ bi quảng độ cổ nhi kim”.
               Như vậy, qua câu đối của danh nhân Đặng Huy Trứ, chúng ta biết được đền này đã được sắc phong từ triều vua Tự Đức hoặc trước đó.